مهارت برقراری ارتباط در تشکل‌ها (1)

اولین گام در برقراری ارتباط بهینه آن است که شما موانع موجود در هر یک از مراحل فوق و اجزای تشکیل دهنده ارتباط را به خوبی شناسایی و برطرف کنید. به عنوان مثال اگر وضع ظاهری شما مناسب نباشد و یا به فرد مقابل خود دقت لازم را نداشته باشید ، نباید انتظار داشته باشید که پیامتان به خوبی درک یا تفسیر شود و یا استفاده نابجا از کلمات و یا زبان بدن ، در نظر نگرفتن شرایط مخاطبان و موقعیتی که آنها دارند، می‌تواند ارتباط را مختل ساخته و مانع ارتباط موثر شود.

بنابراین باید در معاشرت با روي گشاده و نرمي و مهرباني با همه رفتار نمود و تند خويي با هركس كه باشد بد است. اگر خود را در سطح ديگران قرار دهيم واز زبان آنها براي انتقال نقطه نظرهاي خود استفاده كنيم ، اغلب به نتيجه دلخواه مي رسيم و با ديگران در سطح خود آنها ظاهر شدن همان برقراري ارتباط موثر مي باشد.  بعضي ها گمان مي كنند كه ارتباط فقط شامل حرف زدن، نوشتن و يا بحث كردن است ، اينها از عناصر مهم ارتباطي هستند ولي در واقع ارتباط را رفتاري مي گوييم كه پيامي در خود دارد كه توسط طرف مقابل ما درك مي شود ، خواه شفاهي باشد يا غير شفاهي ، آگاهانه يا ناآگاهانه ، عمدي و ... . ولي اگر ادراك شود ، جنبه پيام ارتباطي پيدا مي كند و همين عدم درك پيام رابطه را مختل و نارسا مي سازد . ارتباطات عامل و منشا بسياري از شاديها وغصه ها و رنجهای زندگي است ، زندگي شاد ، زندگي سرشار از دوستي است . روشن است كه با افراد متفاوت ، رفتارهاي متفاوتي خواهيم داشت تاكيد بر خصوصيات مشترك ارتباط را موثر مي كند ، ما انسانها با يكديگر مشتركات فراوان داريم ، با كمي تمرين مي توان خود را همراه ديگران بيابيم و با آنها دوست و همراه شويم .

نقشآراستگی ظاهر در ارتباط

یکی از مهمترین مواردی که در ارتباط افراد باید مورد توجه قرار گیرد نیز زیبایی و آراستگی ظاهر است که نقش مهمی را در ارتباط کارآمد دارد و باعث جذب حداکثری و ارتباط موثر در تشکل ها می شود .

زیبایی و آراستگی از اموری است که در نهاد انسان قرار داده شده است تا علاوه بر اینکه خود را زیبا جلوه دهد ، محیط پیرامون خود را نیز زیبا نماید.

توجه به زیبایی که در نهاد بشر قرار داده شده است باعث گردیده تا صاحبان مشاغل هم به دنبال جذب مشتری خود از طریق زیبا سازی محیط کار و تولیدات بروند تا درآمد بیشتری را از این طریق عائد خود نمایند.
آراستگي ظاهری که ازجمله ويژگي های ظاهری انسان است ، عبارت است از رسيدگي به وضع ظاهري از نظر پاكيزگي ، نظم در پوشاك ، چهره ، و .... ، به منظور استفاده بهينه از امكانات موجود و لباسهايي كه در عين سادگي ، تميز و مرتب اند . به عبارت ديگر ، رعايت نظم و پاكيزگي در پوشاك وچهره ، به گونه اي كه مانع از تنفر و آزردگي ديگران گردد.

بهترین راه برای پرداختن به این مقوله و استفاده خود از آن و ترویج این روش و مهارت مهم در زندگی به دیگران ، معرفی الگویی قابل قبول به دیگران است . بررسی سیره و روش زندگی پیامبر در زمینه آراستگی ظاهری ایشان ملاک ها و مواردی را که در آراستگی ظاهری نقش مهمی را دارند به ما معرفی می کندکه می بایست آنها را به کار ببندیم ؛ بدون شک اگر پیامبر به آراستگی ظاهر خود توجه نمی کردند هیچ وقت نمی توانستند جذابیت زیادی داشته باشند و افراد زیادی را به دین اسلام دعوت کنند و این از نشانه های موفقیت ایشان است:

     1- آراستن سر وصورت

رسول خدا (ص)كه اسلام مجسم است وضعيت ظاهري( سر وصورت) خود را كلاً به پنج طريق آراسته می نمودند: 1- اصلاح موهاي سر وصورت 2- شستن موي سر ومحاسن 3- روغن ماليدن به آنان 4- خضاب 5- سرمه 6- آينه وشانه.

     2- لباس و پوشش

پيامبر اعظم (ص) كه توان تهيه كردن و پوشيدن بهترين لباس ها را از نظر قيمت و كيفيت داشتند، آراستگي ظاهری نيز مورد توجّه آن حضرت بوده است ؛ آراستگي ، تنها منحصر به تجمّل هایی که امروزه در اکثر جوامع اسلامي به خاطر بي اطلاعي ازسيره نبوی رايج شده وآراستن را فقط در پوشيدن لباسهای گران قيمت و فاخر مي دانند ،   نيست ؛ زيرا آراستگي با لباس های ساده و ارزان قيمت نيز ممکن است؛ پيامبر(ص) از ساده ترين پوشاك آن زمان استفاده مي كرد و در مواردی هم لباس های درشت و خشن بر تن مي کرد . ایشان حتی در رنگ لباس و کشف و جنس آن نیز دقیق بودند و به تناسب محیط و اقتضاء زمان رنگ و نوع پوشش خود را انتخاب می کردند.

     3- بهداشت دهان و دندان

مسواک زدن و رفع بوی بد دهان از سفارشات ایشان است که عدم توجه به این دو مورد باعث آزردگی طرف مقابل شما هنگام صحبتتان خواهد شد و سعی می کند نزدیک شما نیاید .

     4- استعمال عطر و بوی خوش

از سنت های پیامبر استعمال بوی خوش بود به طوری که هنگامی از کوچه ای می گذشتند ، دیگران     می توانستند از بوی خوشی که در کوچه پیچیده بود متوجه شوند که پیامبر از این محل گذشته اند و دیگران را هم سفارش به معطر نمودن خویش می کردند .

مهارتگوش دادن در ایجاد ارتباط موثر در تشکل ها

امروزه خوب گوش دادن و شنیدن حرفها و سخنان مخاطب، امتیاز ویژه ای برای کسب موفقیت و جلب اعتماد و احترام افراد و ایجاد ارتباط مناسب با مخاطبان است.

گوش ندادن مناسب به حرفهای مخاطبتان سبب می شود در او احساس ناخوشایندی نسبت به شما ایجاد گردد که گویا شما به سخنان او میلی ندارید و یا اصلا برای شخص او ارزشی قائل نیستید و به این شکل باعث دلزدگی و عدم رغبت فرد مقابل به شما و گروه و تشکلتان خواهد شد.

گوش دادن فعّال ،كليد راه يابي به موفقيت در ارتباطات بين فردي است ،كه در جريان آن، سخنگو به طور كامل از طرف گوش دهنده مورد توجه قرار مي گيرد و گوش دهنده از طريق رفتار غير كلامي نشان مي دهد كه كاملاً  با شخصي كه صحبت مي كند همراه است و اين امر باعث بهبود ارتباط مي شود.

يكي از خصوصيات اخلاقي پيامبر گرامي اسلام (ص) دقت نظر و گوش كردن به صحبتهاي ديگران بود. به این شکل که هنگامی که کسی سخن می گفت با دقت و آرام به سخنان او گوش می داد و بعد با متانت پاسخ او را می داد. و حتی دربرابر بی احترامی برخی افراد در سخن گفتن باز هم کامل گوش می داد و بعد سخن می گفت . (سنن النبی)
یکی از معضلات امروز در بسیاری از افراد بی توجهی نسبت به این مهارت بزرگ است که آمیخته به موانع و مشکلاتی شده که رفع آنها می تواند ما را به موفقیت و ایجاد رابطه ای پایدار در بین افراد تشکل و دوستانمان برساند . تعدای از این موانع در زیر ذکر می شود :

     1- داوری و قضاوت عجولانه

يکي از مهم‌ترين موانع خوب گوش دادن داوري يا قضاوت است. يعني از ابتدا در مورد شخصيت گوينده داوري مي‌کنيد و با زدن برچسبي به او ، به خودتان اجازه مي‌دهيد به صحبت‌هاي او اهميتي ندهيد و حتي اگر به حرف‌هايش گوش مي‌دهيد ، مدام به فکر پيدا کردن دلايلي براي اثبات آن برچسب از ميان صحبت‌هاي خودش هستيد.

     2- گزینش بدون دلیل

به این معنی که حرف‌هاي گوينده را مي‌شنويد و از کنار بقيه صحبت‌هايش بي‌تفاوت عبور مي‌کنيد.

     3- توجه به جواب دادن  

يعني آن‌قدر برايتان مهم است که پاسخ حرف‌هايش را بدهيد که نمي‌توانيد حرف‌هايش را بشنويد. ذهنتان مدام درگير پيداکردن پاسخ مناسب براي طرف مقابل است. او صحبت مي‌کند و شما در ذهن خود مرور مي‌کنيد چه جوابي بدهيد.

     4- حق به جانب گرفتن خود

يعني از شنيدن هر سخني که شما را کمتر از حد عالي يا آن حدي که خودتان انتظار داريد معرفي کند، آشفته مي‌شويد و براي فرار از شنيدن اين حرف‌ها ، فرياد مي‌کشيد ، موضوع را عوض مي‌کنيد ، توجيه مي‌کنيد ، بهانه مي‌آوريد و يا فرد را متهم مي‌سازيد . با اين کار به شکلي با انتقاد وارد شده برخورد مي‌کنيد.

     5- پند و اندرز بی جا

چنين افرادي بعد از مدت کوتاهي که ساکت بوده و حرف نزده‌اند ، به ميان صحبت ديگران مي‌پرند و براي راهنمايي دادن، پند و اندرز را شروع مي‌کنند . این در حالی است که هنوز مطالب به درستي برايشان تفهيم نشده است و حتي اگر تمام مطالب را هم درک کرده باشند ممکن است نصايح آنان اصلا به درد نخورد.

چگونگی همراهی با فرد مقابل:

     1- با نشان دادن علائمي از خودتان مثلا برقراري ارتباط چشمي در مقام تاييد ، سر تکان دادن و لبخند زدن .

     2- اعلام درک و برداشت خود از گفته‌هاي طرف مقابلتان برای اینکه گام به گام با او پيش برويد و علاوه بر آن وي اطمينان حاصل کند که شما به سخنان او گوش مي‌دهيد.

     3- یادداشت برداری در صورت نیاز از سخنان طرف مقابل در جهت اعتماد سازی و القاء اطمینان در فرد .

به کار بستن و انجام آنچه گفته شد می تواند در ایجاد رابطه ای محکم و مفید در فضای تشکل خصوصا از جانب مدیر و مسئول مربوطه موثر باشد . به گونه ای که بعد از شنیدن حرف طرف مقابل نوبت آن مي‌رسد که واکنش خودتان را نسبت به صحبت‌هاي او نشان بدهيد . در اين مرحله بي‌آنکه داوري کنيد ، بايد بتوانيد تمام مطالب گفته شده را به ذهن بسپاريد و به آرامي افکار، احساسات ، نقطه ‌نظرها و خواسته‌هاي خودتان را مطرح سازيد. برداشت دروني خودتان را بگوييد و مواظب موانعي که بر سر راه گوش دادن است، باشيد.